شمار آوارگان جهان از مرز 100میلیون نفر گذشت
آژانس پناهندگان سازمان ملل اعلام کرد که تعداد افراد آواره شده در جهان، از مرز 100میلیون نفر گذشته است. بهعبارت دیگر، اکنون یک درصد از جمعیت جهان، از خانه، شهر یا کشورهای خود رانده شدهاند.
فیلیپو گراندی، رئیس آژانس پناهندگان سازمان ملل، افزایش بیسابقه شمار آوارگان را زنگ خطری برای جهان دانسته است. دلیل اصلی افزایش ناگهانی آمار آوارگان جهان مشخصا جنگ اوکراین اعلام شده است. گراندی از واکنش بینالمللی برای کمک به آوارگان اوکراینی استقبال کرده اما یادآور شده که آوارگان همه بحرانهای بینالمللی نیازمند توجه اینچنینی هستند. جنگ منطقهای و بینالمللی، درگیریهای مسلحانه داخلی، نقض حقوق بشر و آزار و اذیت شهروندان و بلایای طبیعی اصلیترین دلایل آوارگی این 100میلیون نفر اعلام شده است. آمار آوارگان در جهان تا پایان سال2021 در مرز 90میلیون نفر قرار داشت اما با شروع سال2022 بهدلیل آغاز جنگ اوکراین، روندی جهشی داشته و از 100میلیون نفر عبور کرده است. طبق اعلام آژانس پناهندگان سازمان ملل، تا سال2021، دلایل عمده ترک اجباری خانه و زندگی 90میلیون انسان، جنگ در کشورهای افغانستان، بورکینافاسو، جمهوری دمکراتیک کنگو، اتیوپی، میانمار و سوریه بوده است. متعاقب جنگ اوکراین در فوریه2022 حدود 8میلیون نفر در داخل این کشور آواره شدند و بالغ بر 6 میلیون دیگر نیز به خارج از مرزها فرار کردند.
این آمار در حالی منتشر میشود که در جنگ جهانی دوم، زمانی که نخستین بار عبارت «فرد آواره» به میان آمد، 40میلیون نفر آواره در جهان شناسایی شده بودند.
افزایش آوارگی در داخل کشورها
آژانس پناهندگان سازمان ملل مجموع آوارگان داخلی کشورها را بالغ بر 60میلیون نفر اعلام کرده است. فرانس24به نقل از مرکز نظارت بر آوارگان داخلی(IDMC) و شورای پناهندگان نروژ (NRC) گزارش داده که در سال2021، در مجموع حدود 38میلیون مورد جابهجایی اجباری افراد در اثر جنگ یا بلایای طبیعی رخ داده است. بهعبارت دیگر، افراد گاهی مجبور شدهاند طی یک سال چندین بار محل زندگی خود را تغییر دهند و به محلهای امنتر نقل مکان کنند. افزایش این رقم را نیز میتوان به بلایای طبیعی و افزایش شمار و شدت حوادث طبیعی در سال2021 مرتبط دانست. تشدید جنگهای داخلی هم بر افزایش شمار آوارگان داخلی بیتأثیر نیست. در همین گزارش آمده که در سال گذشته میلادی، شمار آوارگان داخلی حاصل از درگیریها 14.4میلیون نفر افزایش داشته که نشاندهنده جهش 50درصدی نسبت به سال2020 است. با این حال بلایای طبیعی با آواره کردن 23.7میلیون نفر در صدر دلایل آوارگی داخلی در جهان در سال2021 بوده است.
مشکلات و موانع مدیریت آوارگان در جهان
با شروع همهگیری کرونا در جهان و به موازات آن اتخاذ اقدامات و تدابیری برای جلوگیری از شیوع ویروس دستکم 20کشور جهان پذیرش آوارگان جدید خارج از مرزها که از جنگ، خشونت، آزار و اذیت و شکنجه شهروندان گریخته بودند را محدود یا منع کردهاند. رئیس آژانس پناهندگان سازمان ملل از استمرار این اقدامات بهعنوان بهانهای برای شانه خالی کردن کشورها از مسئولیت و پذیرش آوارگان یاد کرده و نسبت به آن ابراز نگرانی کرده است. فیلیپو گراندی اضافه میکند که بودجه آژانس پناهندگان سازمان ملل، در طول 2دهه گذشته ثابت مانده و این در حالی است که شمار آوارگان در مقایسه با یک دهه گذشته دو برابر شده است. بهنظر گراندی در نهایت کمکهای بشردوستانه تسکیندهنده است و نه درمان. برای معکوس کردن این روند تنها راهحل، برقراری صلح و ثبات است تا مردم بیگناه مجبور به انتخاب بین ادامه زندگی در خانه و محل زندگیشان تحت خطرات حیاتی در مقابل ترک اجباری و تبعید نباشند. فیلیپو گراندی بعد از اعلام چنین آمار بیسابقهای در بیانیهای تأکید کرده است: «این آمار سرسامآور باید زنگ خطری برای حل و فصل، جلوگیری از درگیریهای داخلی و جنگها، پایان دادن به آزار و اذیت شهروندان و رسیدگی به علل ریشهای این بحرانها باشد که در نهایت مردم بیگناه مجبور به ترک محل زندگی و خانههای خود به اجبار نشوند.»
رئیس آژانس پناهندگان سازمان ملل بهزودی در 16ژوئن (26خردادماه) گزارش سالانه دقیقتری را در این زمینه منتشر خواهد کرد.در این گزارش به مجموعه کاملی از اطلاعات در سطوح جهانی، منطقهای و ملی برای سال2021 بههمراه آخرین آمار و ارقام تا آوریل2022 (فروردین/اردیبهشت1401) پرداخته خواهد شد.